DUBAİ, Birleşik Arap Emirlikleri (AP) – Yetkililer, İran’ın paramiliter Devrim Muhafızları’nın Cuma günü Basra Körfezi’nde helikopterle başlatılan baskınlarda iki Yunan petrol tankerine el koyduğunu söyledi. Eylem, Washington’un İslam Cumhuriyeti’ne yönelik ezici yaptırımlarını ihlal ettiği için bu hafta Akdeniz’de İran bayraklı bir tankerden ABD’nin ham petrolüne el koymasında Atina’nın yardımına misilleme olarak göründü.
Baskın, dünya güçleriyle yaptığı yıpranmış nükleer anlaşma nedeniyle İran ile Batı arasında gerilim yüksek kalırken, aylardır denizde meydana gelen ilk büyük olaya işaret ediyor. Tahran, her zamankinden daha fazla silah seviyesine yakın bir şekilde daha fazla uranyum zenginleştirirken, müzakerecilerin anlaşmaya geri dönmenin bir yolunu bulamayacağına dair endişeler artıyor ve bu da daha geniş bir savaş riskini artırıyor.
Muhafız, tankerleri belirtilmemiş ihlallerle suçlayarak, el koymaları açıklayan bir bildiri yayınladı. İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne yakın bir web sitesi olan Nour News, kısa bir süre önce Tahran’ın Yunanistan’a karşı ABD’nin İran bandıralı Lana’dan günler önce petrol ele geçirmesine yardım ederek “cezalandırmayı” planladığı konusunda uyardı.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, İran’ın Atina büyükelçisine Basra Körfezi’nde “Yunan bandıralı iki geminin şiddetli bir şekilde ele geçirilmesi” nedeniyle sert bir çıkış yaptığını söyledi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Bu eylemler fiilen korsanlık eylemleri anlamına geliyor” dedi.
Bakanlık, gemilerin ve mürettebatının derhal serbest bırakılması çağrısında bulunarak, el koymanın ikili ilişkilerde ve İran’ın Yunanistan’ın üyesi olduğu Avrupa Birliği ile ilişkilerinde “özellikle olumsuz sonuçları” olacağı konusunda uyardı.
Bakanlık, İran’a ait bir helikopterin uluslararası sulardaki Yunan bayraklı Delta Poseidon’a, İran kıyılarından 22 deniz mili açıkta indiğini söyledi.
“Silahlı adamlar daha sonra mürettebatı esir aldı” diyerek, mürettebat arasında iki Yunan uyruklunun bulunduğunu da sözlerine ekledi.
Bakanlık, “Benzer bir olay, İran kıyılarına yakın bir yerde yedi Yunan vatandaşını taşıyan Yunan bandıralı başka bir gemide rapor edildi” dedi.
İsminin açıklanmaması koşuluyla bir gazeteciyle saldırının ayrıntılarını görüşmek üzere konuşan bir Yunan yetkili, ikinci gemiyi İhtiyatlı Savaşçı olarak tanımladı. Yunanistan’daki yöneticisi Polembros Shipping, daha önce şirketin “yetkililerle işbirliği yaptığını ve durumu etkili bir şekilde ele almak için mümkün olan her türlü çabayı gösterdiğini” söyledi.
Yunan yetkililer, gemilerde bulunan diğer mürettebatın uyruklarını açıklamadı.
MarineTraffic.com’dan alınan izleme verilerine göre her iki gemi de Irak’ın Basra petrol terminalinden ham petrol yüklü olarak gelmişti. Veriler, Prudent Warrior’ın hemen önce Katar’dan çıktığını ve muhtemelen oraya da petrol yüklediğini gösterdi.
İstihbarat konularını görüşmek üzere isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir ABD savunma yetkilisi, iki geminin Cuma günü İran karasularına yaklaştığını, ancak girmediğini söyledi. Kaçırmanın ardından İran sularına girdiler. Yetkili, gemilerin izleme cihazlarını da kapattığını söyledi – başka bir kırmızı bayrak. Ancak yetkili, hiçbirinin bir yardım çağrısı veya yardım çağrısı yayınlamadığını söyledi.
İran’ın Cuma günkü ele geçirmesi, Basra Körfezi’nin dar ağzı olan ve ticareti yapılan tüm petrolün beşte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’nı içeren bir bölgeyi kasıp kavuran bir dizi kaçırma ve patlamanın sonuncusuydu. Olaylar, o zamanki Başkan Donald Trump’ın ABD’yi tek taraflı olarak İran’ın dünya güçleriyle yaptığı nükleer anlaşmadan çekmesi ve Tahran’ın ekonomik yaptırımların kaldırılması karşılığında uranyum zenginleştirmesini büyük ölçüde sınırlandırması sonrasında başladı.
ABD Donanması, 2019’da tankerlere zarar veren gemilere yönelik bir dizi limpet mayın saldırısının yanı sıra 2021’de iki Avrupalı mürettebat üyesini öldüren İsrail bağlantılı bir petrol tankerine ölümcül bir drone saldırısından İran’ı sorumlu tuttu.
İranlı hava korsanları da geçen yıl Birleşik Arap Emirlikleri açıklarında Panama bandıralı bir asfalt tankerine baskın düzenleyerek kısa süreliğine ele geçirdi ve Kasım ayında bir Vietnam tankerini kısa süreliğine ele geçirip alıkoydu.
Tahran saldırıların gerçekleştirildiğini reddediyor, ancak İran ile Batı arasında daha geniş bir gölge savaşı bölgenin dalgalı sularında ortaya çıktı. Tanker ele geçirmeleri, Birleşik Krallık’ın Cebelitarık açıklarında bir İran petrol tankerini alıkoymasının ardından İran’ın İngiliz bayraklı Stena Impero’ya el koyduğu 2019’dan bu yana bunun bir parçası. Londra da İran gemisini serbest bıraktığından, İran aylar sonra tankeri serbest bıraktı.
Geçen yıl İran da, Seul’ün elindeki milyarlarca dolarlık donmuş mal varlığıyla ilgili bir anlaşmazlığın ortasında Güney Kore bayraklı bir tankere el koydu ve aylarca elinde tuttu.
Deniz istihbarat şirketi Dryad Global, “Bu olay, İran güçlerinin gemileri kısasa kısas olarak alıkoyduğu tarihe uygun bir misilleme eylemi olarak değerlendiriliyor” diye uyardı. “Sonuç olarak, İran yakınlarında Basra Körfezi ve Umman Körfezi’nde faaliyet gösteren Yunan bayraklı gemilerin şu anda yüksek bir durdurma riski altında olduğu değerlendiriliyor ve bir sonraki duyuruya kadar bu bölgeden uzak durulması tavsiye ediliyor.”
İran’ın yarı resmi Tasnim haber ajansı, bu tehdidin altını çizerek bir tweet’te “Basra Körfezi’nde ele geçirilebilecek 17 Yunan gemisi daha var” uyarısında bulundu.
Bu arada, Associated Press tarafından elde edilen uydu fotoğraflarına göre Muhafız, uluslararası enerji kaynakları için hayati önem taşıyan sularda ve ötesinde deniz varlığını genişletmeye çalışırken Hürmüz Boğazı yakınında devasa bir yeni destek gemisi inşa ediyor.
Viyana’da İran’ın yıpranmış nükleer anlaşmasıyla ilgili müzakereler Nisan ayından bu yana durduruldu. Anlaşmanın çökmesinden bu yana, İran gelişmiş santrifüjler kullanıyor ve hızla büyüyen zenginleştirilmiş uranyum stoğuna sahip. Nükleer silahların yayılmasını önleme uzmanları, İran’ın, isterse bir nükleer silah yapmaya yetecek kadar – %90’lık silah seviyesindeki seviyelerden kısa bir teknik adım – %60’a kadar saflık zenginleştirdiği konusunda uyarıyor.
Birleşmiş Milletler uzmanları ve Batılı istihbarat teşkilatları İran’ın 2003 yılına kadar organize bir askeri nükleer programı olduğunu söylese de İran, programının barışçıl amaçlar için olduğunda ısrar ediyor.
Analistler, Tahran’ın ilerlemelerinin programı daha tehlikeli hale getirdiği konusunda uyarmalarına rağmen, nükleer bomba inşa etmenin İran’ın bir silah peşinde koşması halinde daha fazla zaman alacağını söylüyorlar. İsrail geçmişte İran’ı durdurmak için önleyici bir saldırı gerçekleştireceği tehdidinde bulundu ve İranlı yetkilileri hedef alan son zamanlardaki bir dizi cinayetten şimdiden şüpheleniliyor.
Kaynak : https://www.washingtontimes.com/news/2022/may/27/iran-seizes-2-greek-tankers-in-persian-gulf-as-ten/?utm_source=RSS_Feed&utm_medium=RSS